Paragraaf grondbeleid

Inleiding

• De beschikbaarheid van grond is een randvoorwaarde voor het realiseren van onze beleidsdoelstellingen en bestuurlijke ambities op het gebied van de fysieke leefomgeving. Dit zijn bijvoorbeeld ambities op het gebied van voldoende en betaalbare woningbouw, duurzaamheid en leefbaarheid. Grondbeleid zorgt er voor dat grond tijdig en in voldoende mate beschikbaar is voor de realisatie van deze ambities en doelstellingen. Grondbeleid is dus geen doel op zich, maar een middel om de maatschappelijke doelen van de gemeente te bereiken.

• Grondbeleid gaat daarbij specifiek over de regierol die de gemeente inneemt bij een ruimtelijke ontwikkeling en welke instrumenten van grondbeleid zij daarbij inzet. Vanuit de kaders van haar grondbeleid wordt vastgelegd wat voor de gemeente de belangrijkste afwegingen zijn om te komen tot de juiste keuzes hierin.  

Herziening nota Grondbeleid 2017

• De nota Grondbeleid is een zogenaamd kaderstellend document. Dat betekent dat op hoofdlijnen het beleid wordt vastgesteld en de grenzen worden aangeven waarbinnen bestuurlijke bevoegdheden mogen worden uitgevoerd. Het college geeft vervolgens uitvoering aan het grondbeleid binnen de gestelde kaders en legt hierover verantwoording af.

• De gemeenteraad van Schagen heeft via haar Financiële verordening vastgelegd dat zij periodiek een Nota Grondbeleid vaststelt. De nota Grondbeleid 2023 (vastgesteld in de raad van 31 oktober)  is een integrale herziening van de nota Grondbeleid 2017. Kern van de nota Grondbeleid 2023 is de strategische keuze voor situationeel grondbeleid, met organisatorische en financiële voorwaarden en duidelijke regels rondom voorbereiding en uitvoering van gemeentelijke grondexploitaties.  

Visie op grondbeleid

• Wij geven via ons grondbeleid sturing aan de realisatie van onze maatschappelijke doelen en bestuurlijke ambities. Hierbij staat het Coalitieakkoord en (de relatie met) de Omgevingsvisie gemeente Schagen en haar programma’s centraal. Bij elk gemeentelijk ruimtelijk initiatief worden op basis van het Coalitieakkoord en de Omgevingsvisie de prioritaire maatschappelijke doelen benoemd en geven wij aan welke resultaten wij willen behalen, om zo focus aan te brengen in de verdere planvorming en planuitvoering. Particuliere initiatieven moeten voldoen aan het stappenplan Omgevingsvisie.

• De gemeente Schagen voert situationeel grondbeleid. Dit betekent dat wij per situatie of opgave beoordelen  welke  regierol van de gemeente het meest geschikt en effectief is voor het realiseren van de ambities en doelstellingen van ons omgevingsbeleid, binnen vooraf gestelde organisatorische en financiële voorwaarden.

• De gemeente heeft in beginsel altijd de regie over de gewenste ontwikkeling. Daarbij wordt actief (en ook proactief) gebruik gemaakt van die beschikbare instrumenten die op de meest efficiënte en effectieve wijze de ontwikkeling tot stand kan brengen. Op voorhand worden geen grondbeleidsinstrumenten uitgesloten.  

Voorgenomen realisatie

• Voor de periode 2023 tot en met 2030 is een woningbouwprogramma gepland (start bouw) van ca. 4.300 woningen. Dat zijn gemiddeld ruim 530 woningen per jaar. Dit sluit aan op de ambitie van het college waarin wordt ingezet op de realisatie van 500 wooneenheden per jaar na 2023. Voor de middellange en lange termijn wordt geconstateerd dat er voldoende woningen in het programma zitten, maar dat veel (2.800 wooneenheden) nog in zachte plancapaciteit zit (= juridisch planologisch nog niet mogelijk om te bouwen, zoals in de Zoekgebieden en Schagen Oost).

• Uit ons grondbeleid volgt dat de gemeente Schagen meerdere vormen van grondbeleid inzet om tot realisatie van haar doelstellingen te komen. Gemeentelijk grondexploitaties vormen maar een deel van de portefeuille van ruimtelijke ontwikkelingen. Een belangrijk deel van (grond)ontwikkelingen in de gemeente Schagen wordt ook uitgevoerd door particulieren, bedrijven of ontwikkelaars (faciliterend grondbeleid).

• Binnen het totaal aan nog te realiseren woningbouwprogramma is het aandeel in de 10 vastgestelde gemeentelijke grondexploitaties beperkt is (ca. 18%). Van de ca. 1.470 eenheden aan ‘hard’ woningbouwprogramma, zijn ca. 270 woningen opgenomen in vastgestelde grondexploitaties. Dit is een aandachtspunt in de mogelijkheden en wensen tot een meer actieve sturing op gemeentelijke woningbouwambities en het verkrijgen van grip op onze (anterieure) overeenkomsten over particuliere ontwikkelingen.

Vastgestelde grondexploitaties